Στην καρδιά της Φλαμανδίας του 16ου αιώνα, μέσα σε ένα φτωχικό ξύλινο στέγαστρο, ο Pieter Bruegel the Elder μάς προσκαλεί να παραβρεθούμε σ’ ένα από τα πιο αυθεντικά πανηγύρια της ανθρώπινης εμπειρίας. Έναν αγροτικό γάμο. Ο πίνακάς του «The Peasant Wedding» (1567) είναι ένας ύμνος στην κοινοτική ζωή, στις απλές απολαύσεις και στο κρασί, που ρέει ανάμεσα στις σκιές των προσώπων και φωτίζει τις σιωπές της γιορτής.
Μπορεί να μην πρωταγωνιστεί, όμως το κρασί είναι εκεί. Σε πήλινες κανάτες, σε ξύλινες στάμνες που περνούν από χέρι σε χέρι, σε βλέμματα ελαφρώς θολά από ευθυμία. Είναι το αόρατο νήμα που ενώνει τους καλεσμένους.
Το κρασί εδώ δεν είναι σύμβολο πλούτου ή πολυτέλειας. Είναι το ποτό της λαϊκής χαράς, της αδελφοσύνης. Είναι το αντίδοτο στη φτώχεια, η παρηγοριά του μόχθου, ο καταλύτης της γιορτής. Όπως ο Bruegel τιμά τους απλούς ανθρώπους με το πινέλο του, έτσι και το κρασί, απλό, καθημερινό, τιμά το δικαίωμα του ανθρώπου στη χαρά.
Αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά, θα δει τη νύφη καθισμένη ήρεμα στο βάθος. Δεν γιορτάζει με έξαψη, μα με εσωτερική γαλήνη. Είναι σαν να ακούει τους ψιθύρους του κρασιού, σαν να καταλαβαίνει ότι αυτή η μέρα, αυτό το κοινό τραπέζι, αυτές οι σταγόνες ευφορίας, είναι ό,τι πιο πολύτιμο μπορεί να προσφέρει η ζωή.
Ο Bruegel δεν ηθικολογεί. Αντιθέτως, στέκεται με σεβασμό μπροστά στην ιερότητα της στιγμής. Το κρασί δεν είναι μεθυστική διαφυγή. Είναι κοινωνική συγκολλητική ύλη. Είναι το μέσο με το οποίο μια κοινότητα συμφωνεί σιωπηρά να χαρεί, να ξεχάσει για λίγο τη δυσκολία της επιβίωσης και να τιμήσει τον έρωτα, την ένωση, τη ζωή.
Σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι δεν είχαν βιβλία, εκπαίδευση ή πολυτέλειες, ένα κοινό ποτήρι κρασί ήταν το ισοδύναμο ενός ποιήματος, μιας προσευχής, μιας διακήρυξης ότι “είμαστε μαζί”.
Ο Bruegel ζωγραφίζει μια στάση ζωής. Αυτή που λέει πως ακόμα και αν δεν έχεις τίποτα, έχεις τον άλλον. Και το κρασί, εκεί, στη μέση του τραπεζιού, το θυμίζει αυτό με τρόπο απλό και αληθινό.
