Ο Μαρσέλ Προυστ, στο πιο διάσημο λογοτεχνικό παράδειγμα στο βιβλίο του Αναζητώντας το χαμένο χρόνο, φαίνεται να νοσταλγεί από τη γεύση ενός μπισκότου βουτηγμένου σε τσάι. Για άλλους, μπορεί να είναι μια μυρωδιά ή ένα θέαμα που προκαλεί μια επιλεκτική μνήμη. Ο Προυστ σημείωσε ότι είχε δει και δοκιμάσει μπισκότα μαντελέν πολλές φορές από την παιδική του ηλικία – προφανώς αυτά είναι ένα συνηθισμένο θέαμα στα γαλλικά αρτοποιεία και ζαχαροπλαστεία, αλλά δεν είχε δοκιμάσει μια μαντελέν βουτηγμένη σε τσάι από μικρό παιδί.
Για να ξυπνήσουν οι μνήμες, οι αισθήσεις χρειάζονται ακριβείς συνδέσεις. Ένα σύνολο συναισθημάτων περίμενει στη μνήμη, αναμένοντας το τέλειο σύνθημα ή υπενθύμιση – στην περίπτωση του Προύστ ένα μπισκότο.
Ένα κρασί μπορεί να κάνει το ίδιο θαύμα μνήμης. Ένα κρασί, ένα μπισκότο, μια μουσική, ένα θέαμα, ένα άγγιγμα, μια μυρωδιά, κάθε αίσθηση μπορεί να μας οδηγήσει σε αναμνήσεις και νοσταλγία. Το αποτέλεσμα μπορεί να αποδειχθεί πολύ βαθύ και συναισθηματικό όταν αναμειχθεί η αίσθηση του παρελθόντος και του παρόντος. Και αυτό το αποτέλεσμα, μάλλον είναι και καθοριστικό για το μέλλον.
Η νοσταλγία είναι μια μορφή επιλεκτικής μνήμης του παρελθόντος χωρίς τα άσχημα μέρη και που μας επιτρέπει να το απολαύσουμε χωρίς θλίψη ή ενοχές. Με τη νοσταλγία, ότι συνεβηκέ στο παρελθόν, το βιώνουμε στο παρών και μας αλλάζει το μέλλον!
