Το Terroir είναι ίσως μια από τις πιο δημοφιλείς και καταχρηστικές λέξεις στον κόσμο του κρασιού, Μια γαλλική λέξη που, παρά τις προσπάθειες πολλών, δεν βρήκε ποτέ την τέλεια μετάφραση της σε καμία άλλη γλώσσα.
Το Terroir συνδέει τον αμπελώνα με τη γη, με μια συγκεκριμένη τοποθεσία και συνθήκες, συγκεντρώνοντας όλα τα στοιχεία που κάνουν κάθε τόπο μοναδικό, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου και των πρακτικών του.
Είναι ένα από τα πιο ισχυρά και εντυπωσιακά επιχειρήματα του Παλαιού Κόσμου, η έννοια που επιτρέπει την εισαγωγή της επίγνωσης της ονομασίας προέλευσης, της εκτίμησης της γης, της σύνδεσης με την προέλευση.
Ως ιδέα είναι εξαιρετική. Δυστυχώς, είναι επίσης μια λέξη, τόσο κακοποιημένη που κατέληξε να χάσει μεγάλο μέρος της αρχικής της σημασίας, αποτυγχάνοντας να εκτιμήσει τα λίγα πραγματικά εξαιρετικά μέρη όπου η αρμονία μεταξύ αμπελώνα και τοποθεσίας είναι τέλεια, και αναλαμβάνει συνεχώς τον συνηθισμένο ρόλο ως ένα ισχυρό πιόνι μιας στρατηγικής μάρκετινγκ.
Ο Mark Matthews, καθηγητής Αμπελουργίας και Οινολογίας στο UCDavis, στο βιβλίο του Terroir and Other Myths of Winegrowing, υποστηρίζει ότι η σύγχρονη χρήση του όρου δεν αντικατοπτρίζει την αρχική του σημασία, δηλαδή την ανίχνευση της επίδρασης της χρήσης κοπριάς στη γεύση ενός κρασιού. Και προχωρά περαιτέρω, δηλώνοντας ότι ένας συγκεκριμένος τύπος εδάφους δεν είναι ικανός να επηρεάσει τη γεύση του κρασιού που παράγεται σε αυτό.
Μια δήλωση που έρχεται σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει ευρέως η σύγχρονη οινοποιία, ειδικά στις χώρες του Παλαιού Κόσμου.
Μια άλλη επιστήμονας η Valery Michaux έρχεται να ταράξει περισσότερο τα νερά υποστηρίζοντας στο βιβλίο της Territorial Winemaking Strategies, Clusters, Regulation and Territorial Brands, ότι η διεθνής επιτυχία των κρασιών είναι εξ ολοκλήρου ευθύνη του “cluster effect”, της ισχυρής ρύθμισης και μιας ενιαίας εδαφικής επωνυμίας, παρά της έννοιας του terroir.
Για την Valery Michaux, η οινοπαραγωγική περιοχή του Napa Valley, στην Καλιφόρνια, είναι ένα καλό παράδειγμα ενός τόπου που κάνει καλή χρήση του φαινόμενου του συμπλέγματος “cluster effect”, το οποίο περιλαμβάνει ισχυρό επιχειρηματικό ανταγωνισμό, καινοτομία και αμοιβαία αλληλεγγύη. «Η παρουσία μιας στρατηγικής συμμαχίας μεταξύ των επαγγελματιών του κρασιού συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη ενός ενιαίου εδαφικού brand και στην επιρροή του. Η ισχυρή τοπική ρύθμιση είναι επίσης απαραίτητη για την ύπαρξη του brand», αναφέρει.
Η αλήθεια είναι μάλλον κάπου στη μέση. Πολλοί από τους σημερινούς αμπελώνες, που βρίσκονται σε διάφορες χώρες του κόσμου, τόσο στον Παλαιό όσο και στις χώρες του Νέου Κόσμου, ζουν συνυφασμένοι μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, μεταξύ παράδοσης και καινοτομίας.
Το σίγουρο είναι ότι σήμερα, όπως και στο παρελθόν, η χειραγώγηση του terroir είναι μέρος της δραστηριότητας και της σοφίας του αμπελουργού, αν και η λέξη terroir όπως ανέφερα και στην αρχή του άρθρου, φαίνεται σήμερα να προορίζεται περισσότερο για τις στρατηγικές μάρκετινγκ και επικοινωνίας.
Πηγές:
Φωτογραφία από προσωπική συλλογή, Αμπελώνας / Οινοποιείο Κυπερούντα
Internet
Wikipedia
Territorial Winemaking Strategies, Clusters, Regulation and Territorial Brands, Valery Michaux
Terroir and Other Myths of Winegrowing, Mark Matthews
